Αριάδνη Λοράνδου: Το Φαινόμενο του Φωτοστέφανου …
Κάθε Τετάρτη στο Γλυφάδα metropolitans, μάς ενημερώνει η ψυχολόγος Αριάδνη Α. Λοράνδου (a.lorandou@gmail.com)
Τα παλιότερα χρόνια όπως στο Βυζάντιο και όχι μόνο, τα πρόσωπα της βασιλικής αυλής ή τα πρόσωπα που έφεραν τίτλους, θεωρούνταν σπουδαία, αξιόπιστα, φιλάνθρωπα. Αυτά τα πρόσωπα αγιοποιούνταν έστω κι αν έσφαζαν ή δηλητηρίαζαν κόσμο έξω από τις αυλές του. Πολλά τα παραδείγματα παρμένα από την ιστορία του κόσμου, μαρτυρούν το φαινόμενο του φωτοστέφανου.
Πολλά τα φαινόμενα, πολλά και τα στοιχεία τους. Γραμματικά, συναισθηματικά, καιρικά και τέλος, το Φαινόμενο του Φωτοστέφανου.
Το φαινόμενο αυτό καθορίζει την άποψη που έχουμε για έναν άνθρωπο. Επηρεάζει την γνωστική μας διαδικασία μετατρέποντας την, σε προκατάληψη. Εφόσον, επηρεάζεται η γνωστική μας διαδικασία, δημιουργούνται εντυπώσεις όπου όμως δεν γίνονται άμεσα αντιληπτές. Οι εντυπώσεις με την σειρά τους ανατρέπουν τη σκέψη και το συναίσθημα μας. Συχνά, το φαινόμενο του φωτοστέφανου αυξάνει την πρώτη εντύπωση σε σημείο που οι μετέπειτα πληροφορίες να είναι άχρηστες.
Ένα από τα βασικά στοιχεία όπου δημιουργείται το φωτοστέφανο είναι η έλξη. Παράδειγμα, εάν ένας άντρας είναι ελκυστικός, όμορφος, τότε θεωρούμε πως είναι και έξυπνος και καλός. Άρα, αυτομάτως, τον αγιοποιούμε. Αντιθέτως, εάν είναι άσχημος, τότε θεωρούμε πως θα είναι άχαρος ή κακότροπος. Μία γρήγορη και μη αντικειμενική άποψη σχηματίζεται από εμάς για κάποιον, βασισμένη στην προκατάληψη, «οτιδήποτε είναι ωραίο, είναι και καλό».
Το φαινόμενο του φωτοστέφανου όμως δεν σταματά εκεί, στην έλξη δηλαδή. Εμπλέκεται και με τις συμπεριφορές. Στο σχολικό περιβάλλον εάν ένας μαθητής είναι δραστήριος ή μιλά πολύ την ώρα του μαθήματος, τότε θα θεωρηθεί κακός μαθητής ή ανεπίδεκτος μαθήσεως. Από την άλλη, εάν ένας μαθητής είναι ήσυχος και ακολουθεί όλους τους κανόνες, τότε θα θεωρηθεί καλός μαθητής.
Σκεφτείτε ένα διάσημο πρόσωπο, όμορφο, φτασμένο γενικότερα όπου διαφημίζει ένα προϊόν. Ένα σαμπουάν που μετατρέπει τα χρυσαφένια μαλλιά του διάσημου προσώπου σε μαλλιά με όγκο και ακόμη μεγαλύτερη λάμψη, ήδη έχουμε πειστεί ότι αυτό το προϊόν είναι αξιόπιστο και το καλύτερο όλων. Είναι; Πάντως, οι πωλήσεις θα εκτοξευθούν ασχέτως του αποτελέσματος.
Οι καλοί άνθρωποι κάνουν καλές πράξεις!
Οι κακοί άνθρωποι κάνουν κακές πράξεις!…και μόνο κακό!!!
Αν ένας άνθρωπος προβεί σε μια κακή πράξη δεν μαρτυρά ότι μόνο με το κακό λειτουργεί. Αυτή η λαθεμένη αντίληψη, καθιστά ακόμη πιο έντονο το φαινόμενο του φωτοστέφανου. Πρώτον, αν έχει προβεί σε μία κακή πράξη, ίσως έχει την αντίληψη να μην την επαναλάβει, να μετανοήσει, να αναπληρώσει το κακό με μία ή περισσότερες καλές πράξεις. Ο άνθρωπος που κάνει κακές πράξεις, δεν προϋποθέτει ότι είναι εφ’ όρου ζωής ένα τέρας, ούτε ότι αυτός που κάνει καλές πράξεις είναι εφ’ όρου ζωής άγιος (φωτοστέφανο).
Το φαινόμενο του Φωτοστέφανου βασίζεται σε προκαταλήψεις, σε εντυπώσεις, σε ψευδαισθήσεις και καθόλου στην πραγματικότητα. Βασίζεται στην όραση και όχι στην αντίληψη. Αυτό που βλέπουν τα μάτια μας, χρειάζεται να το επεξεργάζεται ο εγκέφαλος μας, όχι καχύποπτα αλλά με μία δεύτερη σκέψη, πιο αργή.
Τα φαινόμενα δεν απατούν. Εμείς χειριζόμαστε τα φαινόμενα λαθεμένα, βιαστικά. Όταν βάζουμε την αντίληψη μας, την σκέψη μας σε λειτουργία, τότε τίποτα δεν μπορεί να μας παρασύρει.
Ευχαριστούμε την κ. Λοράνδου για τις πληροφορίες.
