Μάς ενημερώνει η Ψυχολόγος Λοράνδου Α. Αριάδνη
Ο Μισέλ Φουκώ στο βιβλίο του «Madness and Civilization», 1961, αναλύει την «τρέλα» των ανθρώπων κατά την περίοδο του Μεσαίωνα και όχι μόνο. Οι τρελοί αποτελούσαν μέρος ενός θεάματος όπου οι πολίτες μπορούσαν να πληρώνουν και να τους βλέπουν δεμένους με αλυσίδες, κάτι σαν θεατρική παράσταση. Ένας εγκλεισμός όπου η τρέλα δεν βρισκόταν μόνον στους ίδιους τους «τρελούς» αλλά και σε αυτούς που επέτρεπαν την διεξαγωγή καθώς και την παρακολούθηση αυτού του θεάματος.
Πενήντα έξι (56) χρόνια μετά, αυτή η τρέλα δεν υπηρετεί απαραίτητα την ψυχιατρική διάσταση μόνον αλλά και την κοινωνική όπου οι πιέσεις αυτής οδηγούν τον κάθε άνθρωπο σε μια μορφή τρέλας η οποία λειτουργεί ως μια μεταδοτική ασθένεια από τον έναν άνθρωπο στον άλλον. Το κυνήγι της τελειότητας, ο εξαναγκασμός κατάκτησης της ευτυχίας, η χρήση μόνο της λογικής και η απουσία της επικοινωνίας, δημιουργεί την τρέλα. Η τρέλα είναι μια μορφή περιθωριοποίησης, άρα όποιος δεν ακολουθεί τις νόρμες των παραπάνω στοιχείων αυτομάτως ονομάζεται «τρελός» και συνάμα μένει μόνος σε μια κοινωνία όπου οι υπόλοιποι θεωρούνται «λογικοί». Όσο κι αν επιθυμεί να ενταχθεί ως μέρος αυτής της κοινωνίας, συνεχώς εκτοπίζεται από αυτή με το πρόσχημα του «τρελού». Όποιος δεν συμμορφώνεται με την φανερή παράνοια ότι όλα είναι τέλεια και τακτοποιημένα, οδηγείται σε ένα «κελί», αυτός και εαυτός του. Ο άνθρωπος αυτός δεν αναζητά τη φίμωση και τον χλευασμό, αλλά ζητά να ακούγεται η δική του άποψη μαζί με των άλλων δίχως καμία μορφή εξουσίας ή επιβολής αυτής. Αναζητά να μπορεί να εκφράζεται με οτιδήποτε υπάρχει στο συναίσθημα του χωρίς αυτό να προσβάλλει και να ορίζει μόνο την τελειότητα, να μπορεί να νιώθει ευτυχισμένος όταν ο ίδιος το νιώσει και όχι μέσα από υλιστικές μορφές ευτυχίας και να μπορεί να επικοινωνήσει ακόμα και όταν η λογική φαντάζει ή είναι απόλυτη. Ο διαφορετικός τρόπος με τον οποίο ο κάθε άνθρωπος αντιλαμβάνεται και πράττει, αισθάνεται, δεν μαρτυρά «τρέλα», αλλά ονομάζεται «Ελευθερία» στα πλαίσια του αλληλοσεβασμού.
Στα χρόνια του Μεσαίωνα υποτίθεται ότι οι άνθρωποι δεν κατείχαν την γνώση γι αυτό και έπρατταν εις βάρος των διαφορετικών ανθρώπων. Σήμερα όμως, η γνώση φέρει το φως της αλήθειας του κάθε ανθρώπου και αναμφίβολα κάνει ευκολότερη την αποδοχή του τότε «τρελού». Δεν τον απορρίπτει αλλά τον εντάσσει στο σύνολο ενός κόσμου με όλα τα προνόμια και τις ευκαιρίες.
Ο Ντοστογιέφσκι είχε γράψει:
«δεν σιγουρευόμαστε για την δική μας ορθοφροσύνη εγκλείοντας τον γείτονας μας στο τρελάδικο», οπότε πρώτα οφείλουμε να δούμε, να εξετάσουμε μέσα από την γνώση εάν αυτά που λέμε ή πράττουμε είναι απόλυτα και παγιωμένα και έπειτα να κρίνουμε τον συνάνθρωπο μας βάζοντας του και ταμπέλα!
Δεν υπάρχουν καθιερωμένες αλήθειες, συναισθήματα, καταστάσεις, αντιθέτως υπάρχει η δυνατότητα της σκέψης και της γνώσης όπου μας αποδεσμεύει από την τρέλα και μας προσφέρει την αναγκαία ισορροπία για να λειτουργούμε ως σύνολο και όχι ως «οι τρελοί του χωριού».
«Τρελό» ονομάζουμε αυτό που δεν μπορούμε να εξηγήσουμε, άραγε τον εαυτό μας μπορούμε;
Ευχαριστούμε την κ. Λοράνδου για τις πληροφορίες.
