ΠΡΟΔΙΔΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΙΔΙΟ ΜΑΣ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ!
||ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ||
Γράφει η Ελένη Δεναξά, Ψυχολόγος
Καμιά φορά, το να μην εγκαταλείπεις κάτι είναι θάνατος.
Κάποιες φορές, ζωή είναι να παρατάς αυτό που κάποτε σ’ έσωσε.
Να αφήνεις πίσω τα πράγματα που μαζί τους είσαι δεμένος σφιχτά, επειδή νομίζεις ότι αν τα κρατήσεις θα σε σώσουν από την κατάρρευση.
Όλοι έχουμε αυτήν την τάση να δενόμαστε σφιχτά με ιδέες, πρόσωπα και καταστάσεις. Δενόμαστε με ανθρώπους, με χώρους, με τόπους γνωστούς, γιατί είμαστε βέβαιοι πως αυτό είναι το μόνο πράγμα που μπορεί να μας σώσει.
Πιστεύουμε στο «γνώριμο κακό», όπως λέει ένα γνωστό γνωμικό.
Και παρόλο που από διαίσθηση καταλαβαίνουμε ότι το δέσιμο σημαίνει θάνατο, συνεχίζουμε να μένουμε αγκιστρωμένοι σ’ αυτό που πια δεν μας χρειάζεται, σ’ αυτό που δεν υπάρχει πια, τρέμοντας τις φανταστικές συνέπειες αν αποδεσμευτούμε.
Χόρχε Μπουκάι: ‘’Ο Δρόμος των Δακρύων’’
Αν και δύσκολο να το αποδεχτούμε πολλές φορές, ίσως γιατί θέλουμε να ξεχάσουμε, γεννιόμαστε και μεγαλώνουμε με νόρμες που άλλοι έχουν ορίσει για εμάς. Βιώνουμε καταστάσεις που πολλές φορές δεν είναι επιλογή μας, και ελπίζουμε πως όταν ενηλικιωθούμε θα απαλλαγούμε από αυτές. Μεγαλώνουμε με σκοπό να πάρουμε τη ζωή στα χέρια μας, να ‘’πετάξουμε’’ από πάνω μας όλα αυτά που μας πλήγωσαν και να κάνουμε τα πράγματα ‘’αλλιώς’’, όπως ακριβώς τα είχαμε ονειρευτεί τότε.
…Και φτάνει η στιγμή που μεγαλώνουμε, αλλά τελικά συνειδητοποιούμε πως τίποτα δεν είναι τόσο απλό. Η αγάπη που δεν πήραμε, ο θυμός που νιώσαμε, η απόρριψη που βιώσαμε, στην παιδική μας ηλικία, μας ακολουθούν. Αυτό που είμαστε σήμερα, είναι όσα βιώσαμε στο παρελθόν και μας συνοδεύουν στις ίδιες μας τις επιλογές.
Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα οι ανθρώπινες σχέσεις… Συχνά, τείνουμε να δημιουργούμε σχέσεις αναζητώντας στους άλλους όσα μας λείπουν για να είμαστε ευτυχισμένοι, αλλά τελικά αυτό που συμβαίνει στο τέλος είναι να νιώθουμε πως οι ίδιοι άνθρωποι που εμείς επιλέγουμε για να μας ‘’σώσουν’’, μας προδίδουν…
‘’Προδοσία’’, μία έννοια που ηχεί στα αυτιά μας όλο και πιο πολύ στις μέρες μας. Μας προδίδουν οι φίλοι, μας προδίδουν οι σύντροφοί, μας προδίδουν οι πολιτικοί, μας προδίδει ο κόσμος όλος… και εμείς ανήμποροι παραπονιόμαστε για τις λάθος επιλογές μας. Κι έτσι κλεινόμαστε όλο και πιο πολύ, θεωρώντας πως τελικά κανείς δεν αξίζει την εμπιστοσύνη μας.
“Είναι όμως έτσι;
Μας προδίδουν ή εμείς οι ίδιοι προδίδουμε τον ίδιο μας τον εαυτό;”
Η εμπιστοσύνη και ο σεβασμός είναι σίγουρα δύο από τα πιο σημαντικά γνωρίσματα των ανθρώπινων σχέσεων. Το ερώτημα όμως είναι: Μπορούμε να εμπιστευτούμε, να σεβαστούμε και τελικά να αγαπήσουμε κάποιον, αν δεν έχουμε μάθει πρώτα να εμπιστευόμαστε, να σεβόμαστε και να αγαπάμε τον ίδιο μας τον εαυτό;
Πολλές φορές, αδυνατώντας να στηριχτούμε στα δικά μας πόδια, νιώθουμε αδύναμοι και αναζητούμε “πατερίτσες”, ψάχνοντας αυτόν ή αυτήν που θα μας κάνει να αγαπήσουμε τον εαυτό μας. Και έτσι ξεκινά ένας μαραθώνιος…. Σκοπός μας πλέον είναι να κρατήσουμε με οποιονδήποτε τρόπο αυτόν που μας κάνει να αισθανόμαστε, όλα αυτά που είχαμε ανάγκη. Τα θέλω του “θέλω” μας, οι ανησυχίες του “ανησυχίες” μας, οι φόβοι του “φόβοι μας”… η απόλυτη συγχώνευση. Το μόνο μας μέλημα πλέον να είμαστε σημαντικοί γι αυτόν τον μοναδικό Άλλον. Ζούμε μέσα από αυτόν. Αποφεύγουμε να εκφράσουμε τα δικά μας θέλω, καταπιέζοντας τον πραγματικό εαυτό μας, για να μην μας απορρίψει και μας εγκαταλείψει.
Έρχεται όμως αυτή η στιγμή που τελικά αυτός ο Άλλος φεύγει… και τότε εμείς νιώθουμε αποτυχημένοι και προδομένοι. Δεν μπορούμε να πιστέψουμε αυτό που μας έκανε, ενώ του δώσαμε τα πάντα.
“Ξεχνάμε βέβαια, πως του τα δώσαμε χωρίς να μας τα ζητήσει.”
Κάπως έτσι φτιάχνουμε το δικό μας μελλοντικό σενάριο, το οποίο λέει: “Τελικά δεν αξίζω να με αγαπάει κανείς. Όλοι με εγκαταλείπουν“. Η αυτοεκπληρούμενη αυτή προφητεία, μας συνοδεύει και στις επόμενες σχέσεις μας, με αποτέλεσμα να επιλέγουμε εκείνον, ο οποίος σε ένα ασυνείδητο επίπεδο θα επιβεβαιώσει όλα όσα έχουμε σκεφτεί. Καταλήγουμε λοιπόν να βρισκόμαστε σε ένα αδιέξοδο, ξεχνώντας όμως πως πάντα υπάρχει και η όπισθεν.
Με άλλα λόγια, δεν είναι προδοσία εάν ο άλλος δεν σας αγαπάει πια ή επέλεξε να προχωρήσει τη ζωή του χωρίς εσάς. Ίσως, από μια άλλη οπτική μπορούμε να πούμε πως η επιλογή του αυτή ήταν η καλύτερη για τη ζωή του εκείνη τη δεδομένη στιγμή. Βιώνοντας μία τέτοια κατάσταση ως απόρριψη ή ως την ανάγκη κάποιου να μας βλάψει δεν βοηθάει. Το ζητούμενο είναι να αναλογιστεί κανείς πώς θα αξιοποιήσει το συναισθηματικό αυτό πόνο για δική του προσωπική εξέλιξη και αλλαγή. Πώς δηλαδή θα μάθει να αξιοποιεί τον πόνο που βιώνει, όχι ως τιμωρία αλλά ως ένα μέσο αυτοβελτίωσης και βαθύτερης αναζήτησης του ίδιου του τού εαυτού.
Εξάλλου, τα συναισθήματα του πόνου και της αβεβαιότητας είναι κομμάτι της ζωής μας και των σχέσεων που συνάπτουμε. Είναι απαραίτητο να τα βιώσουμε και να τα αξιοποιήσουμε, γιατί αποτελούν μέρος της ωρίμανσής μας. Πρέπει να μάθουμε να τα αντέχουμε και να αποδεχθούμε πως κανείς δεν είναι καλός ή κακός. Όπως μας απογοήτευσαν μπορεί κι εμείς να απογοητεύσουμε, ακόμα και αν δεν το θέλουμε. Το ζήτημα δεν είναι να δίνουμε υποσχέσεις που να αναφέρονται στο “πάντα” και στο “ποτέ”, αλλά να φερόμαστε με ευγένεια και σεβασμό μέσα στην οποιαδήποτε σχέση, έτσι ώστε να μη θίγεται η αξιοπρέπεια κανενός. Να ξέρουμε πάνω απ΄ όλα τι είναι αυτό που εμείς οι ίδιοι θέλουμε από αυτούς που έχουμε δίπλα μας. Δεν έχει νόημα να μας εγγυηθεί κανείς αιώνια πίστη και αγάπη. Παρά μόνο εμείς οι ίδιοι στον εαυτό μας. Αυτός θα είναι και ο μόνος τρόπος αν ’’πέσουμε να μπορέσουμε να σηκωθούμε’’ και να ξαναεμπιστευτούμε. Αυτή τη φορά αυτόν που θα εμπλουτίσει τη ζωή μας, και όχι αυτόν που θα τη σώσει.
Έτσι λοιπόν, είναι σημαντικό να γνωρίζει κανείς πως ο μόνος τρόπος για να μάθει να εμπιστεύεται περισσότερο την κρίση και τα συναισθήματά του, είναι να μάθει πώς να μην ζει διαμέσου των σημαντικών για αυτόν Άλλων. Όταν πια θα έχει ο ίδιος τον έλεγχο της ζωής του, θα διαπιστώσει ότι είναι ικανός να φροντίζει τον εαυτό του και να νιώθει ολοκληρωμένος και ικανοποιημένος χωρίς να χρειάζεται κάποιον άλλον να αναλάβει την ευθύνη του. Θα πάψει πλέον να αισθάνεται υποχρεωμένος να ικανοποιεί τους άλλους, ακυρώνοντας τον εαυτό του.
Θα ξέρει πια πότε αξίζει να μείνει και πότε να φύγει…
Για το Γλυφάδα metropolitans: Ελένη Δεναξά, Ψυχολόγος
follow Γλυφάδα metropolitans on twitter
///