Ιγνάτιος Καφαντάρης, ψυχίατρος παιδιών και εφήβων
Όπως η παιδιατρική αποτελεί μια ειδική παθολογία των παιδιών, έτσι και η παιδοψυχιατρική είναι ψυχιατρική παιδιών και εφήβων. Η Παιδοψυχιατρική Εταιρεία Ελλάδος έχει ζητήσει από τις αρμόδιες αρχές της Πολιτείας (Υπουργείο Υγείας και Κεντρικό Συμβούλιο Υγείας) την μετονομασία της ειδικότητας από «Παιδοψυχιατρική» σε «Ψυχιατρική Παιδιών και Εφήβων» ούτως ώστε στη χώρα μας να χρησιμοποιείται αυτή η ονομασία, που ισχύει και διεθνώς.
Η Ψυχιατρική Παιδιών και Εφήβων ασχολείται με τις ψυχικές διαταραχές των ηλικιών αυτών. Τι είναι όμως οι ψυχικές διαταραχές; Για να κατανοήσουμε τον όρο, ας δούμε πρώτα τι είναι η ψυχική υγεία.
Kάθε διαταραχή της ψυχικής υγείας είναι βιοψυχοκοινωνικής αιτιολογίας, δηλαδή εξαρτάται 1) από το νευρικό σύστημα και τη γενικότερη υγεία, 2) από το στρες, τα συναισθήματα και την προσωπικότητα, και 3) από παράγοντες του κοινωνικού περιβάλλοντος (τοπικός πολιτισμός και αντιλήψεις, κοινωνικές συνθήκες, οικογένεια, σχολείο κ.ά.). Η συστημική προσέγγιση στην ψυχολογία μας έχει βοηθήσει πολύ στην κατανόηση του ρόλου της οικογένειας. Η ψυχολογία έχει διερευνήσει επί δεκαετίες τον ρόλο της προσωπικότητας, των σχέσεων και των συναισθημάτων, των βιωμάτων. Τα τελευταία χρόνια μαθαίνουμε πάρα πολλά και καταπληκτικά για το ρόλο του σώματος και του νευρικού συστήματος.
Οι επιστήμονες συμφωνούν πια ότι οι ψυχικές διαταραχές είναι νευροβιολογικές. Αυτό δεν σημαίνει απλώς νευροχημικές, αλλά έχουν σχέση με πολλές διεργασίες εντός του ΚΝΣ, όπως τα νευρωνικά δίκτυα, η γνωστική επεξεργασία, η πλαστικότητα του νευρικού ιστού, η μεταγωγή σήματος μέσω διαύλων ιόντων, οι κιρκαδιανοί ρυθμοί κ.ά.
Οι ψυχικές και οι νευρολογικές διαταραχές είναι πάρα πολύ συχνές. Η κλασικές έρευνες μέχρι πρόσφατα υπο-εκτιμούσαν την επιβάρυνση της παγκόσμιας υγείας από αυτές τις διαταραχές, οι οποίες συνήθως δεν επιφέρουν θάνατο, αλλά αναπηρίες. Ευθύνονται για το 1% των θανάτων, αλλά για το 11% της παγκόσμιας επιβάρυνσης της υγείας! Αυτό το τεράστιο ποσοστό των νευροψυχιατρικών διαταραχών εκτιμάται ότι θα έχει φτάσει το 15% περί το 2020, κυρίως λόγω της γήρανσης του πληθυσμού.
Στα παιδιά και στους εφήβους η ψυχιατρική επιδημιολογία δεν είναι πολύ διαφορετική. Ένα στα πέντε ανήλικα άτομα βιώνουν κάποια παροδική ή μόνιμη κατάσταση, που αξίζει την προσοχή παιδοψυχιάτρου και άλλων ειδικών.
Με αυστηρά κριτήρια, το 5% των παιδιών και εφήβων έχουν κάποια σοβαρή διαταραχή. Με πιο χαλαρά κριτήρια (δηλαδή χωρίς μεγάλη πτώση στη λειτουργικότητα) το 12% των παιδιών και εφήβων βιώνουν κάποια διαταραχή. Πιστεύεται ότι πριν από την εφηβεία τα ποσοστά των σοβαρών καταστάσεων είναι μικρότερα. Επίσης, πριν από την εφηβεία τα αγόρια παρουσιάζουν περισσότερα συμπτώματα, ενώ από την προεφηβεία και εξής τα κορίτσια υπερτερούν σε δυσκολίες.
Ιγνάτιος Καφαντάρης
source: http://www.ikafantaris.gr/?lang=el&id=3&pid=-1#
