Η ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ 

|| Γράφει η ΚΟΚΚΟΡΗ Ι. ΓΕΩΡΓΙΑ D.D.S.

Χειρουργός Οδοντίατρος ||

 Η εφηβεία είναι μια περίοδος στην ανάπτυξη των παιδιών ιδιαίτερη και διαφορετική, κατά την οποία οι σωματικές αλλαγές εναρμονίζονται με ψυχολογικές, γνωστικές, συναισθηματικές και κοινωνικές.

Η σταδιακή απομάκρυνση από την εποπτεία των γονέων, η υιοθέτηση νέων συμπεριφορών και οι μεταβολές στις διατροφικές συνήθειες των εφήβων την καθιστούν κρίσιμο χρονικό σημείο καθιέρωσης συμπεριφορών που θα συμβάλλουν στην εξέλιξή τους.

 Οι έφηβοι κατά την χρονική αυτή περίοδο αρχίζουν να διαπιστώνουν ότι σημαντικό ρόλο στην κοινωνικοποίησή τους παίζει η προσωπική τους εικόνα.  Μαζί με τη φροντίδα για ένα όμορφο πρόσωπο και ένα καλλίγραμμο σώμα, μέριμνα πρέπει να δοθεί για την απόκτηση και ενός ωραίου χαμόγελου που θα ενισχύσει την αυτοπεποίθησή τους.

 Η διατήρηση της στοματικής υγείας των εφήβων είναι  μία συμπεριφορά υγείας που πρέπει να καθιερωθεί από την παιδική κιόλας ηλικία και όχι να αμεληθεί. Το καθημερινό βούρτσισμα των δοντιών, η αποφυγή κατανάλωσης ζαχαρούχων ροφημάτων και φαγητών, ο περιορισμός της κατανάλωσης όξινων τροφών και αναψυκτικών, η χρήση φθορίου και οι τακτικές επισκέψεις στον οδοντίατρο για έλεγχο, αποτελούν τις βάσεις για υγιή δόντια και ούλα.

 Η αμέλεια της στοματικής υγιεινής στην παιδική ηλικία προκαλεί από πολύ νωρίς προβλήματα, όπως τερηδόνα και ουλίτιδα, με αποτέλεσμα στην εφηβική ηλικία να «μειώνει» κατά κάποιο τρόπο την αυτοεκτίμηση του εφήβου, ιδιαίτερα στη σημερινή εποχή όπου η προσωπική προβολή  είναι έντονη και καθημερινή.

Αν και η τερηδόνα παραμένει μία κοινή νόσος σε παιδιά και εφήβους, η γνώση και η προσωπική συμμετοχή είναι επιβεβλημένες. Εδώ σημαντικός είναι ο ρόλος του οδοντιάτρου καθώς συμβάλλει  στην πρόληψη και την υιοθέτηση υγιών συμπεριφορών στοματικής υγιεινής από τους εφήβους, ενισχύοντας την αυτοπεποίθησή τους.

Ο καλύτερος τρόπος για να έχουν οι έφηβοι ωραίο χαμόγελο και υγιή δόντια είναι να διατηρήσουν τις καλές συνήθειες στοματικής υγιεινής που απέκτησαν όταν ήταν παιδιά. Είναι σημαντικό για αυτούς:

• Να βουρτσίζουν τα δόντια τους δύο φορές την ημέρα, με φθοριούχο οδοντόκρεμα. Οι έφηβοι που βρίσκονται υπό ορθοδοντική θεραπεία χρειάζονται ιδιαίτερα επιμελημένο βούρτσισμα ώστε να απομακρύνουν αποτελεσματικά την μικροβιακή πλάκα από τους ορθοδοντικούς μηχανισμούς. Η μικροβιακή πλάκα είναι η κυριότερη αιτία τερηδόνας  και  ουλίτιδας.
• Να χρησιμοποιούν οδοντικό νήμα, μια φορά την ημέρα, ώστε να απομακρύνετε η μικροβιακή πλάκα που σχηματίζεται ανάμεσα στα δόντια και στις παρυφές των ούλων.
• Να υιοθετήσουν σωστές και ισορροπημένες διατροφικές συνήθειες. Συνιστάται η αποφυγή υπερβολικής λήψης ζάχαρης και η συχνή κατανάλωση γλυκών και ανθρακούχων ποτών, ιδιαίτερα μεταξύ των γευμάτων.
• Να αποφύγουν βλαπτικές συνήθειες όπως το κάπνισμα και η κατανάλωση αλκοόλ.
• Να αποφύγουν το piercing στη γλώσσα, τα χείλη και γενικά τη στοματική κοιλότητα καθώς έχει ενοχοποιηθεί για μολύνσεις και για διαβρώσεις στα δόντια.
• Να επισκέπτονται τον οδοντίατρο για καθαρισμό, φθορίωση και έλεγχο, τουλάχιστον 1 φορά το χρόνο.

Το καθαρό στόμα εξασφαλίζει γερά δόντια, δροσερή αναπνοή και ωραίο χαμόγελο. Εκτός από τους παραπάνω βασικούς κανόνες υπάρχουν και άλλες επιλογές για τον έφηβο που μπορούν να αποδειχθούν αποτελεσματικές  για την πρόληψη της τερηδόνας και της ουλίτιδας.

• Ορθοδοντική θεραπεία: Πολλοί έφηβοι χρειάζονται σιδεράκια για να ισιώσουν τα δόντια τους ή να διορθωθεί η σύγκλειση των γνάθων τους. Η κακή διάταξη των δοντιών δυσχεραίνει την καλή στοματική υγιεινή, ευνοώντας τον τερηδονισμό των δοντιών και τη φλεγμονή των ούλων.
• Αθλητικοί Νάρθηκες Δοντιών: Οι έφηβοι που ασχολούνται με κάποιο άθλημα είναι φρόνιμο να φορούν αθλητικό νάρθηκα δοντιών. Πρόκειται για έναν νάρθηκα που φοριέται στα δόντια και προστατεύει τόσο τα δόντια όσο και τα ούλα και τις γνάθους από πιθανό κάταγμα κατά τη διάρκεια της αθλητικής δραστηριότητας.

• Διατροφικές Διαταραχές: Οι διατροφικές διαταραχές εκδηλώνονται συχνότερα στην εφηβεία, μεταξύ 13 και 19 ετών, και σε μεγαλύτερο ποσοστό στα κορίτσια. Συχνά η κατάσταση αυτή δε γίνεται αντιληπτή νωρίς από το οικογενειακό ή στενό περιβάλλον. Αντίθετα, μια επίσκεψη ρουτίνας στον οδοντίατρο μπορεί να οδηγήσει στην έγκαιρη διάγνωσή της. Οι διατροφικές διαταραχές που περιλαμβάνουν συχνά επεισόδια εμέτου προκαλούν εκτεταμένες βλάβες στα δόντια, καθώς τα οξέα του στομάχου παλινδρομώντας στο στόμα διαβρώνουν το σμάλτο των δοντιών. Η βουλιμία και η ανορεξία είναι σοβαρές διατροφικές διαταραχές με σοβαρές επιπτώσεις στη στοματική κοιλότητα όπως, ευαισθησία δοντιών, κατεστραμμένα σχεδόν διάφανα δόντια, κακοσμία στόματος, ξηροστομία, έλκη.

• Κάπνισμα: Μια σειρά από σύνθετους και ενδογενείς παράγοντες προδιαθέτουν τους εφήβους να υιοθετήσουν τη βλαβερή συνήθεια του καπνίσματος. Το τσιγάρο στην περίοδο της εφηβείας γίνεται μέσο για την ένταξη στην ομάδα, τρόπος αντίδρασης στους κανονισμούς κ.ά. Το κάπνισμα εκτός από τις  βλάβες που προκαλεί στη γενική υγεία,  χρωματίζει τα δόντια, αυξάνει τον κίνδυνο ουλίτιδας, προκαλεί κακοσμία και ξηροστομία και ευθύνεται για κάποιες μορφές καρκίνου του στόματος.  Καθώς τα σημάδια του καπνίσματος στη στοματική κοιλότητα είναι έντονα και κάνουν γρήγορα την εκδήλωσή τους, κατά τον τακτικό οδοντιατρικό έλεγχο δίνεται η δυνατότητα στον οδοντίατρο να ενημερώσει τον έφηβο για τις επιπτώσεις του καπνίσματος στη στοματική και γενική του υγεία, να τον ευαισθητοποιήσει και να συμβάλει στη συνειδητή αποχή του από το κάπνισμα.

Η πρόληψη, η έγκαιρη παρέμβαση και η αγωγή υγείας θα βοηθήσει και θα βελτιώσει την πολύτιμη στοματική υγεία στο κρίσιμο στάδιο της εφηβείας, δημιουργώντας υγιείς συμπεριφορές που θα συνοδεύουν τον έφηβο και στα υπόλοιπα στάδια της ζωής του.

ΚΟΚΚΟΡΗ Ι. ΓΕΩΡΓΙΑ

D.D.S.  Χειρουργός Οδοντίατρος

Δείτε εδώ ΟΛΕΣ τις συμβουλές

για την στοματική φροντίδα 

Από την χειρουργό οδοντίατρο Κόκκορη Ι. Γεωργία, στη Γλυφάδα

Για περισσότερες πληροφορίες ή διευκρινήσεις επικοινωνείστε μαζί μας