Καλωσορίζουμε αυτή τη φορά στο Γλυφάδα metropolitans, τον δάσκαλο, δημοτικό σύμβουλο, και συγγραφέα, Σταμάτη Σκαμπαρδώνη, με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου του τα “Φαναράκια του Αιγαίου”, στις εκδόσεις “Εύμαρος” και με εικονογράφηση της Άλκηστης Οικονομοπούλου. Αλλά, πέρα από όλες αυτές τις ιδιότητες, το μόνο σίγουρο είναι, ότι τον συμπαθούν και τον εκτιμούν, όλοι. Υπεράνω “πάσης απόχρωσης”.
Συνέντευξη στην Άντα Θωμά
1) Ποια ήταν η εικόνα ή η φράση που σάς πέρασε απ’ το μυαλό, προκειμένου να ξεκινήσετε να γράφετε αυτή την ιστορία;
“Πριν πολλά χρόνια, στα πλαίσια ενός εκπαιδευτικού υλικού για την περιβαλλοντική εκπαίδευση, είχα ξεκινήσει να γράφω μία ιστορία με “πρωταγωνιστές” ανακυκλώσιμα μπουκάλια. Ο προσανατολισμός μου τότε ήταν κυρίως να ευαισθητοποιήσω τους μαθητές μου για το περιβάλλον. Είχα επιλέξει τα μπουκάλια για την ανθεκτικότητα τους και για το ότι μπορούν να πάρουν πολλές μορφές και να χρησιμοποιηθούν ξανά και ξανά.
Όταν όμως το 2014 -15 άρχισαν οι μαζικές προσφυγικές ροές και ζήσαμε όλοι από κοντά τους πρόσφυγες που έρχονταν στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, στη Μυτιλήνη (Λέσβο) αλλά και στον προσωρινό καταυλισμό δίπλα μας στο Ελληνικό, άρχισα να διαμορφώνω στο μυαλό μου την ιστορία με τα μπουκάλια με άλλο περιεχόμενο. Να ενσαρκώνονται μία ανθρώπινη διάσταση, να μεταμορφώνονται και να μπαίνουν κι αυτά στον αγώνα για ειρήνη και αλληλεγγύη.”
2) Πώς φαντάζεστε τον μικρό σας ήρωα τον Οδυσσέα και την οικογένειά του;
“Ο Οδυσσέας είναι ένα παιδί σαν όλα τα άλλα, που παίζει με τα αδέλφια του και ζει μια ξέγνοιαστη ζωή – ως όφειλε. Αυτό που τον συνταράσσει είναι η μαρτυρία του παππού για τα παιδιά που χάθηκαν στο Αιγαίο. Είναι η πρώτη φορά που ακούει για θάνατο, για θάνατο παιδιών. Εκεί λοιπόν αρχίζει η αφύπνιση, εκεί αρχίζει να σκέφτεται έξω από τον μικρόκοσμό του, εκεί συνειδητοποιεί την αδικία του πολέμου, του ξεριζωμού και της προσφυγιάς.”
3) Τί μήνυμα πιστεύετε ότι θα ήθελε να στείλει στα άλλα παιδιά της ηλικίας του;
“Το μήνυμα που θέλει να στείλει ο Οδυσσέας έχει να κάνει με τις πανανθρώπινες αξίες, την ειρήνη, την αλληλεγγύη, την ανεκτικότητα, την συνύπαρξη των λαών. Αλλά και την ενεργή δράση. Δεν μπορούμε να μένουμε αμέτοχοι, ασυγκίνητοι σε όλα αυτά που συμβαίνουν.”
4) Τί συμβολίζoυν για εσάς «Τα φαναράκια του Αιγαίου» και πού απευθύνεται ως βιβλίο;
“Τα Φαναράκια του Αιγαίου είναι για μένα το φωτεινό πρόσωπο της Ελλάδας. Είναι η σπίθα της αγάπης και της αλληλεγγύης που νοιώθουν οι περισσότεροι συνάνθρωποι μας για τους πρόσφυγες. Είναι η φλόγα που κατοικεί στις καρδιές των ανθρώπων για αυτόν που αναγκάστηκε να ξεριζωθεί, να χάσει το σπίτι του, την οικογένεια του και παλεύει με τα κύματα για να μπορέσει να αναπνεύσει και να επιζήσει.”
5) Αυτό το πολύ όμορφο βιβλίο, απεικονίζει την σημερινή πραγματικότητα και είναι ασφαλώς επίκαιρο όσο ποτέ. Τί πιστεύετε ότι με αφορμή την ιστορία του, θα μπορούσαμε να κουβεντιάσουμε με τα παιδιά μας;
“Το βιβλίο δίνει πολλές αφορμές για κουβέντα. Πρώτα απ’ όλα για τις αιτίες που οδηγούν αυτούς τους ανθρώπους στην προσφυγιά, δηλαδή, τους πολέμους αλλά και το εμπόριο και την εκμετάλλευση – γιατί κάποιοι πλουτίζουν από αυτή τη διαδικασία. Για αυτό και το ονοματίζω. Μιλάω για τους διακινητές. Στη συνέχεια είναι ο ρόλος του καθενός μας – του γονέα, του δασκάλου, του εκπαιδευτικού – να αναδείξουμε τα διάφορα ζητήματα στην πραγματική τους διάσταση. Βλέπουμε, για παράδειγμα, την κινητοποίηση των ανθρώπων μετά τη φωτιά στη Μόρια. Είναι ένα σπουδαίο μήνυμα. Γιατί το τελικό μήνυμα νομίζω πρέπει να είναι ότι η ειρήνη, η αλληλεγγύη και ο σεβασμός στην ανθρώπινη ζωή είναι αδιαπραγμάτευτες αξίες. Είναι οι αξίες που πρέπει να μας ενώνουν όλους για να παραμείνουμε Άνθρωποι.”
6) Στην αρχή του βιβλίου, έχετε μια αφιέρωση. Θα μάς εκμυστηρευτείτε τον λόγο για τον οποίο αφιερώσατε το βιβλίο στη γιαγιά Μαρίτσα;
“Η γιαγιά Μαρίτσα είναι η προσωποποίηση της αγάπης, της αλληλεγγύης – όχι μόνο για μένα αλλά και για πολλούς συνανθρώπους μας. Είναι η γυναίκα που μαζί με τις φίλες της στη Σκάλα Συκαμιάς δίνει γάλα με το μπιμπερό σ’ ένα προσφυγόπουλο. Αυτό είναι ο λόγος που τη βάζω και στην ιστορία μου, όταν μαζί με τους ψαράδες συμμετέχει στο δείπνο που παραθέτει ο παππούς στο σπίτι του, με τον ερχομό του Οδυσσέα. Είναι οι απλοί και ανιδιοτελείς άνθρωποι που κάνουν το αυτονόητο. Όπως και η σύγχρονη Μπουμπουλίνα, η Carola Rackete που έσωσε δεκάδες πρόσφυγες με το πλοίο της στη Μεσόγειο.”
7) Σκοπεύετε να παρουσιάσετε το βιβλίο σας στη Γλυφάδα;
“Θα ήθελα πολύ να παρουσιάσω το βιβλίο μου στη Γλυφάδα, αλλά λόγω των υγειονομικών μέτρων είναι δύσκολο. Είχα την ευκαιρία το καλοκαίρι να το παρουσιάσω στα Χανιά, στην έκθεση που οργάνωσε ο δήμος Χανίων, αλλά και στο Καστέλι μετά από πρόσκληση του Φιλολογικού Συλλόγου. Θα περιμένω, λοιπόν, να δω την εξέλιξη της πανδημίας – γιατί προέχει η υγεία όλων – και με την πρώτη ευκαιρία θα διοργανώσω την παρουσίασή του στην πόλη μου, στη Γλυφάδα. Σε κάθε περίπτωση μπορεί κάποιος να βρει το βιβλίο στα κεντρικά βιβλιοπωλεία στην Αθήνα αλλά και στα βιβλιοπωλεία στην Τερψιθέα.”
8) Πότε να περιμένουμε το επόμενο;
“Το επόμενο βιβλίο θα είναι η συνέχεια αυτής της ιστορίας. Ο Οδυσσέας έχει μεγαλώσει, πάει Γυμνάσιο και παίρνει πρωτοβουλίες μαζί με τους συμμαθητές του για το προσφυγικό. Στο ίδιο μήκος κύματος λοιπόν, απλά, θα απευθύνεται σε μεγαλύτερα παιδιά και σίγουρα με πολλές αναφορές και επιρροές από την πανδημία.”
Ευχόμαστε καλοτάξιδο!
follow us on twitter
