Τί χρειάζεται να κάνουμε ως γονείς όταν το παιδί παίζει
Κάθε Τετάρτη στο Γλυφάδα metropolitans, μάς ενημερώνει η ψυχολόγος Αριάδνη Α. Λοράνδου (a.lorandou@gmail.com)
Το παιχνίδι των παιδιών αποτελεί κίνητρο της συμπεριφοράς τους. Το παιχνίδι αυξάνει τα μέσα και τους τρόπους για να μπορέσει το παιδί να βγάλει εις πέρας μια διαδικασία δίχως όμως να φτάνει στα άκρα. Το παιχνίδι δεν είναι εγχώριο, δηλαδή δεν έχει φυλή, έθνος, άτομο, αντιθέτως είναι παγκόσμιο. Το παιχνίδι χρειάζεται συμμετέχοντες οι οποίοι θα συμμετέχουν με φαντασία, όρεξη, ενέργεια. Το παιχνίδι είναι απαλλαγμένο από εξωτερικούς ρόλους.
Από τα πρώτα κιόλας χρόνια του παιδιού, το παιχνίδι αποτελεί σημείο αναφοράς για εκείνο. Τα νεαρά βρέφη χρησιμοποιούν τις αισθήσεις τους για να παίξουν, αυτή η αρχέγονη μέθοδος των αισθήσεων έχει ένα ζωώδη χαρακτήρα. Η οπτική παρατήρηση και οι άλλες αισθήσεις είναι το αρχικό στάδιο του παιχνιδιού. Αργότερα όπου τα βρέφη αρχίζουν και πιάνουν αντικείμενα, χρησιμοποιούν τις φυσικές ικανότητες τους για να ενταχθούν στο παιχνίδι. Κατά την διάρκεια του 1ου χρόνου της ζωής τους, παίζουν και με το σώμα τους. Σίγουρα θα έχετε παρατηρήσει ότι πιάνουν τα δαχτυλάκια των χεριών και των ποδιών τους και έπειτα κλοτσάνε, αρπάζουν αντικείμενα. Ναι, αυτό είναι παιχνίδι! Στην διάρκεια των 12 μηνών όπου αρπάζουν αντικείμενα, τα φέρνουν στη μέση του οπτικού τους πεδίου και τα επεξεργάζονται χρησιμοποιώντας εναλλακτικά και τα δυο τους χέρια. Έχοντας κάνει ήδη πολλές εξερευνήσεις των ικανοτήτων τους, τα βρέφη στους 16 μήνες είναι σε θέση να βγάζουν συμπεράσματα σχετικά με το παιχνίδι με το οποίο εμπλέκονται. Μία σημαντική εξελικτική διαδικασία έχει δημιουργηθεί και συνεχίζεται.
Από τη στιγμή που τα βρέφη αποκτήσουν τις κινητικές τους ικανότητες, το παιχνίδι αρχίζει να βασιλεύει, να γίνεται υπέρτατο, να αποτελεί την απόλυτη διαδικασία εξέλιξης. Η «ανίχνευση» του πατώματος ή αλλιώς μπουσούλημα, η όρθια στάση και το περπάτημα, ανακαλύπτονται και κατακτιούνται ως ένα παιχνίδι. Και εδώ συνεχίζονται όλα! Τώρα τα βρέφη έχουν δει, εξερευνήσει, δοκιμάσει, μάθει και προχωρούν στην επόμενη διαδικασία του παιχνιδιού. Πλέον ως νήπια, σπρώχνουν, τραβούν, χτυπούν τα παιχνίδια τους…τρελαίνονται με αυτή τους την ικανότητα και αυτό γίνεται αντιληπτό από τις εκφράσεις του προσώπου και του σώματος τους. Εκστασιάζονται με παιχνίδια που έχουν κουμπιά για να πατήσουν, κουμπιά που περιστρέφονται. Σε αυτή τη φάση ο γονιός ανακαλύπτει το μικρό πλην όμως δυνατό και ενεργό μέλος της οικογένειας του. Τα νήπια αρχίζουν να ασχολούνται και με τα αντικείμενα του σπιτιού, κάδους, πόρτες, ψυγεία, ντουλάπια…Εεε!!! τι νομίζατε, παιχνίδι είναι κι αυτό. Αργότερα το παιχνίδι βγαίνει και στους εξωτερικούς χώρους, δημιουργεί συμμετέχοντες, προωθεί ικανότητες, αναζητά, καλλιεργεί, δημιουργεί κανόνες, με άλλα λόγια γίνεται κοινωνικό. Στο κοινωνικό παιχνίδι, το παιδί ανεξαρτητοποιείται έχοντας άλλοτε συνοδοιπόρους και άλλοτε χρειάζεται να απολαύσει την μοναχικότητα του. Τώρα το παιχνίδι είναι οργανωμένο σύμφωνα με το σύνολο των ανθρώπων, οπότε δυνάμεις και αδυναμίες βγαίνουν στην επιφάνεια. Λέγοντας δυνάμεις δεν εννοούμε ότι ένα παιδί είναι ατρόμητο και μόνο δυναμικό, αντιθέτως εννοούμε ένα παιδί που έχει την δύναμη της επιλογής, της δικαιοσύνης, της ενσυναίσθησης. Λέγοντας αδυναμίες δεν εννοούμε ότι ένα παιδί είναι ευάλωτο και ευαίσθητο, αντιθέτως εννοούμε ένα παιδί που δεν επιθυμεί να συνεργάζεται, που κάνει μόνο αυτό που θέλει εκείνο αγνοώντας το σύνολο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι όλα τα παιδιά είναι κοινωνικά όντα, όλα θέλουν να εμπλακούν σε ένα παιχνίδι, όλα επιθυμούν ένα συγκεκριμένο τρόπο παιχνιδιού, όλα θέλουν να είναι τα καλύτερα, όλα ενθουσιάζονται, όλα θέλουν να έχουν φίλους στο παιχνίδι τους, όλα αναζητούν εμπειρίες και βέβαια όλα έχουν τον χαρακτήρα τους και τον τρόπο με τον οποίο μεγαλώνουν στο οικογενειακό περιβάλλον.
Ως γονείς χρειάζεται να:
-
Δίνετε ελευθερία και τον χρόνο στα βρέφη να παρατηρούν, να πιάσουν, να σπρώξουν τα αντικείμενα τα οποία τραβούν το ενδιαφέρον τους.
-
Αφήνετε τα βρέφη να κρατήσουν και να γευτούν ένα ασφαλές, μαλακό παιχνίδι.
-
Οργανώστε τα παιχνίδια ώστε το βρέφος να τα βλέπει, να τα παίρνει και να τα παίζει με τα δάχτυλα του.
-
Έχετε μία πληθώρα παιχνιδιών, όχι τόσο σε αριθμό αλλά σε μορφή, ώστε το παιδί να μάθει να εξερευνά.
-
Είσαστε χαρούμενοι όταν το παιδί μπουσουλάει ή κρατιέται για να σηκωθεί. Ενθαρρύνετε το και αποτραβήξτε για λίγο την ανασφάλεια σας φτιάχνοντας έναν ασφαλή χώρο υπό την παρακολούθηση σας, βέβαια.
-
Δίνετε στο παιδί παραδείγματα του «πώς» κάνουμε κάτι και παράλληλα κατανοήστε κάθε του προσπάθεια ασχέτως αποτελέσματος.
Είναι σημαντικό το παιχνίδι για την εξέλιξη του παιδιού. Ένα παιδί παίζει για να μάθει τον κόσμο, για να γίνει καλύτερο σε εκείνο και στους άλλους. Το παιχνίδι είναι πανανθρώπινη διαδικασία και δεν πρέπει να διακόπτεται, να ευνουχίζεται, να καταστρέφεται. Το παιχνίδι είναι ευστροφία! Μέσα από ένα παιχνίδι γεννιούνται όνειρα, δημιουργούνται ήρωες, ανακαλύπτονται θαύματα.
Ευχαριστούμε την κ. Λοράνδου.
follow us on twitter
